Freedom – Liberty ต่างกันอย่างไร?

เมื่อเร็วๆ นี้ ผมอ่านข่าวในหนังสือพิมพ์ภาษาอังกฤษ ที่มีคำศัพท์เกี่ยวกับ  “อิสรภาพและเสรีภาพ”  อยู่ในเนื้อหาของข่าวด้วย   คำศัพท์สองคำนี้ หากแปลเป็นไทยแล้ว ผู้คนมักจะแปลสลับกันไปกันมาอยู่เสมอ  แม้จะไม่ถึงกับผิด แต่ก็ทำให้เกิดความสับสนในการใช้งานอยู่มิใช่น้อย ทั้งๆ ที่ความจริงแล้ว ทั้งสองคำนี้มีการใช้งานที่แตกต่างกัน  เรามาเริ่มกันที่  

Freedom  (อ่านว่า ฟรี เดิ่ม)  แปลว่า “อิสรภาพ”

คำนี้เป็นคำนาม แปลว่า “อิสรภาพ หรือ ความไม่มีพิธีรีตอง”   ถ้าจะอธิบายให้เห็นภาพแบบง่ายๆ  “อิสรภาพ” หมายถึง การที่เราสามารถตัดสินใจทำอะไรได้อิสระตามใจ ในแบบที่เราต้องการ โดยที่ไม่มีปัจจัยภายนอกหรือกฎหมายเกณฑ์มาบังคับหรือควบคุมเรา    ขณะที่อีกคำคือ

Liberty (อ่านว่า ลิบ เบอร์ ที่)  แปลว่า  เสรีภาพ

คำนี้เป็นคำนาม แปลว่า “เสรีภาพ”    หรืออธิบายง่ายๆว่า  “เสรีภาพ”  ก็คือ  อิสรภาพซึ่งรัฐมอบให้กับเรา  โดยที่เรามีอิสระที่จะคิดหรือทำอะไรก็ได้ แต่ต้องอยู่ภายใต้กฎหมาย กฎเกณฑ์ และไม่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้อื่น 

จะเห็นว่าแม้ Freedom กับ Liberty  จะแปลออกมาใกล้เคียงกันมาก  และหลายครั้ง ยังแปลสลับกันไปกันมาระหว่าง  “อิสรภาพกับเสรีภาพ”  แต่ลึกๆ แล้วทั้งสองคำนี้มีความหมายที่แตกต่างกันและมีการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกันเพราะ Freedom จะเป็นอิสระ แบบแท้จริง ไม่มีกฎเกณฑ์ใดๆ มาควบคุมอีกชั้นหนึ่ง ในขณะที่ Liberty ก็เป็นอิสระเหมือนกัน เพียงแต่ว่าจะต้องอยู่ในขอบเขตของกฎหมาย หรือระเบียบข้อบังคับ และไม่ล่วงละเมิดสิทธิของผู้อื่น   มาดูตัวอย่างประโยคกันดีกว่า

Human , by nature, meant to live in freedom and our government will grant such liberty to its citizens.

มนุษย์โดยธรรมชาติแล้วถูกสร้างให้ดำรงอยู่ด้วยอิสรภาพ และรัฐบาลของเราจะมอบเสรีภาพนั้นให้กับประชาชน

จะเห็นว่าในท่อนแรกของประโยค จงใจใช้คำว่า Freedom เพราะต้องการสื่อให้เห็นถึงอิสรภาพแบบที่ไม่มีขอบเขต กฎเกณฑ์ มาควบคุม ซึ่งเป็นธรรมชาติดั้งเดิมของมนุษย์  ขณะที่ท่อนหลังของประโยค ตั้งใจใช้คำว่า Liberty เพื่อต้องการบอกว่า รัฐบาลจะให้ เสรีภาพ กับประชาชน แต่ต้องเป็นเสรีภาพหรืออิสรภาพแบบที่อยู่ใต้กฎหมายและไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น    หวังว่าด้วยประโยคตัวอย่างที่นำทั้ง Freedom และ Liberty มารวมไว้ในประโยคเดียวกัน  จะช่วยให้ท่านผู้อ่านเข้าใจความแตกต่างในการใช้งานของคำศัพท์ทั้งสองคำนี้ ได้ดียิ่งขึ้นนะครับ

อาจารย์บอม
Credit Pic: blogs.voanews.com/all-about-america/files/2014/09/AP090602048119.jpg